Boşanma ve Ayrılık Davalarında Geçici Önlemler
Boşanma veya ayrılık süreci, eşler ve çocuklar için hukuki ve ekonomik belirsizlikler yaratabilir. Tarafların mağdur olmaması ve dava sürecinde düzeni sağlamak amacıyla, Türk Medeni Kanunu’nun 169. maddesi hâkime barınma, geçim, mal paylaşımı ve çocukların korunmasına yönelik geçici önlemler alma yetkisi vermektedir.
1. TMK Madde 169 Kapsamında Alınabilecek Geçici Önlemler
a) Eşlerin Barınması ile İlgili Önlemler
Boşanma veya ayrılık davası süresince eşlerden biri, ortak konutu kullanmaya devam edebilir. Mahkeme, hangi eşin konutta kalacağına karar verebilir.
• Şiddet veya tehdit varsa, mağdur eşin ve çocukların korunması için 6284 sayılı Kanun kapsamında uzaklaştırma kararı alınabilir.
• Eşlerin ayrı yaşamaya başlaması durumunda, hangi eşin nerede kalacağına dair geçici düzenleme yapılabilir.
b) Geçim ve Tedbir Nafakası
Boşanma sürecinde ekonomik açıdan zor durumda kalmamak için mahkeme, tedbir nafakası adı altında geçici bir nafaka ödenmesine karar verebilir.
• Eğer bir eşin gelir durumu diğerine göre daha zayıfsa, mahkeme ekonomik olarak mağdur olan eş lehine geçici nafaka bağlayabilir.
• Çocukların ihtiyaçları gözetilerek, çocukların bakım masraflarını karşılamak için geçici iştirak nafakası kararlaştırılabilir.
c) Malların Korunması ile İlgili Önlemler
Boşanma davası süresince eşlerden biri malvarlığını kaçırmaya veya ortak malları elden çıkarmaya çalışabilir. Bu tür durumları önlemek için mahkeme:
• Taşınmazlara (ev, arsa vb.) tedbir koyabilir.
• Banka hesaplarına ve araç gibi taşınabilir mallara yönelik tasarruf yetkisini sınırlandırabilir.
• Eşlerden birinin mal yönetim hakkını geçici olarak kaldırabilir.
d) Çocukların Bakımı ve Korunması ile İlgili Önlemler
Çocukların mağdur olmaması için mahkeme, boşanma sürecinde aşağıdaki geçici düzenlemeleri yapabilir:
• Çocukların geçici velayeti belirlenerek, hangi ebeveynin yanında kalacağına karar verilir.
• Diğer ebeveynle görüşme düzeni (kişisel ilişki) belirlenir.
• Çocuğun üstün yararı gözetilerek sosyal hizmet uzmanı veya pedagog görevlendirilebilir.
2. TMK 169’un Amacı Nedir?
Bu madde, tarafların mağdur olmasını engelleyerek dava sürecinde düzenin sağlanmasını amaçlamaktadır.
• Ekonomik güvence sağlar: Eşlerin ve çocukların dava süresince ekonomik mağduriyet yaşamasını önler.
• Mal kaçırmayı önler: Taraflardan birinin haksız kazanç elde etmesini veya mal kaçırmasını engeller.
• Çocukları korur: Çocukların bakım ve korunması için gerekli düzenlemeleri yapar.
• Eşlerin güvenliğini sağlar: Fiziksel şiddet, tehdit veya baskı durumlarında uzaklaştırma ve koruma kararları alınmasını sağlar.
3. Geçici Önlemler Nasıl Talep Edilir?
Boşanma davası açıldığında, taraflardan biri veya mahkeme resen (kendiliğinden) geçici önlem talep edebilir.
1. Boşanma veya ayrılık davası açıldığında, mahkemeye dilekçeyle başvuru yapılır.
2. Hâkim, başvuruyu değerlendirerek gerekli geçici önlemleri alır.
3. Kararlar, dava süresince geçerli olur ve dava sonuçlanana kadar uygulanır.
4. Sonuç
Türk Medeni Kanunu’nun 169. maddesi, boşanma veya ayrılık davası sürecinde tarafların ve çocukların mağdur olmasını önlemek için barınma, geçim, mal paylaşımı ve çocukların bakımı ile ilgili geçici önlemler alınmasını sağlar.
Boşanma sürecinde hak kaybına uğramamak ve dava sürecini en iyi şekilde yönetmek için uzman bir avukattan hukuki destek almanız önemlidir.